بنیاد بین المللی نهج البلاغه
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه
1735-8051
15
2
2016
01
01
آسیبشناسی عملکرد خلفای سه گانه بر اخلاق اجتماعی مسلمین با تکیه بر نهج البلاغه
7
22
FA
مصطفی
دلشاد تهرانی
استادیار دانشگاه قرآن و حدیث پردیس تهران
delshadtehrani@gmail.com
مژگان
حامی
ىانشجوی دکتری نهج البلاغه
پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)، وقایعی در حکومت اسلامی رخ داد، که در اثر آن مسلمین به انواع آسیبهای اخلاقی مبتلا شدند. زورگویی، بیبصیرتی، قدرتطلبی، و ناهنجاریهای اخلاقی از جمله آسیبهایی بود که با ماجرای سقیفه جان تازهای یافت و در دورهی خلفا نهادینه شد. بدین سبب، امر هدایت جامعه، با موانع و مشکلاتی روبرو شد. این مقاله با روش تحقیق کتابخانهای و به روش متن پژوهی، آموزههای امام علی(علیه السلام)، در نهجالبلاغه را استخراج، دستهبندی و تحلیل نموده است. نتایج حاصله نشان داد که ریشههای آسیبهای اخلاقی عملکرد خلفا، بسیار عمیق بوده، و هستهی آغازین آن با ماجرای سقیفه شکل گرفت و ریشهی معضلات دوران حکومت عدلمحور امام علی شد.
آسیبشناسی اخلاق اجتماعی,کارکرد خلفا,مردم,حکومت امام علی (علیه السلام),نهج البلاغه
https://www.nahjmagz.ir/article_42225.html
https://www.nahjmagz.ir/article_42225_e25d3f485c4cceb528004acf58c237b0.pdf
بنیاد بین المللی نهج البلاغه
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه
1735-8051
15
2
2016
01
01
اخلاق در جهاد از دیدگاه امام علی علیه السلام
23
41
FA
منصور
پهلوان
استاد قرآن و حدیث دانشگاه تهران
فرهاد
احمدی آشتیانی
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
امروزه بعضی از گروهها و دولتها به نام جهاد اسلامی، مرتکب اعمال غیر انسانی میشوند که باعث شده اسلام به عنوان دینی شناخته شود که در مواجهه با دشمن، رعایت هیچ یک از اصول اخلاقی را لازم نمیداند. این مقاله با بررسی سیره امیرمومنان <sup>علیه السلام</sup> در جنگها، اهتمام بر رعایت اصول اخلاقی در برابر دشمن و تنافر تعالیم اسلام با چهره ضد اخلاقیای که رفتار بعضی از این گروهها از اسلام ترسیم میکند، آشکار میسازد. بر اساس این بررسی، مقدم شمردن صلح بر جنگ، پرهیز از آغاز کردن جنگ در میدان نبرد، رعایت اصول اخلاقی و پرهیز از پیمان شکنی، ممنوعیت جنگ با غیر جنگجویان و عدم تعرض به اموال ایشان، دفاع از همرزمان، دعا و خیرخواهی برای دشمن، پرهیز از دشنام دادن به دشمن، نکوهیده بودن فرار از مقابل دشمن، ممنوعیت کشتار جمعی، پرهیز از آسیب زدن به درختان و حیوانات، حفظ عمران و آبادیها، منع تعقیب کردن فراریان و کشتن مجروحان و رفتار نیک با اسیران در دیدگاه امیر مومنان <sup>علیه السلام</sup> از اخلاق جهاد شمرده میشود.
امام علی علیه السلام,معصومان,سیره,جهاد
https://www.nahjmagz.ir/article_42226.html
https://www.nahjmagz.ir/article_42226_037c7309a045c5142b155f9c2c278f9f.pdf
بنیاد بین المللی نهج البلاغه
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه
1735-8051
15
2
2016
01
01
بررسی پدیدار اخلاقی “توبه و استغفار” در نهج البلاغه و چهل حدیث امام خمینی با رویکرد بینامتنی
41
62
FA
فاطمه
علایی رحمانی
استادیار و عضو هئیت علمی گروه علوم قرآن وحدیث دانشکده الهیات دانشگاه الزهراء(س)
فهیمه
غلامی نژاد
کارشناس ارشد علوم قرآن وحدیث دانشکده الهیات دانشگاه الزهراء(س)
توبه و استغفار موضوعی است که در نهجالبلاغه و آثار متأثر از آن بسیار به آن پرداخته شده، از میان آثار متأخر متأثر، کتاب چهل حدیث امام خمینی دیدگاها و بیاناتی را از امام خمینی در موضوع توبه و استغفار در بردارد، که نشانگر این مسأله است که امام خمینی از مفاهیم و ادبیات کلام امام علی (ع) در موضوع مذکور تأثیر به سزایی گرفته است. بینامتنیت از جمله روشهای مطالعاتی جدید می باشد که به ارتباط و تعامل بین متون می پردازد؛ بر اساس این نظریه متون و گویندگان آنها متأثر از یکدیگر بوده و آگاهانه و یا ناخودآگاه از آثار پیش از خود یا معاصر با خود بهره جسته اند . این پژوهش بر آن است که بینامتنیت نهجالبلاغه را در چهل حدیث امام خمینی در موضوع توبه و استغفار بررسی نماید، تا بتواند تحلیل نوینی از شیوه اقتباس و نحوه تأیرپذیری این اندیشمند بزرگ معاصر در تألیفاتش ارائه دهد . با تأمل در خوانش دو متن، می توان به اثبات سیطره و تأثیر فراوان کلام امام علی (ع) بر عارفان و نکته سنجانی همچون امام خمینی دست یافت.با تحلیل و بررسی روند بینامتنیت دو متن، بیشترین فراوانی به روابط بینامتنی مضمونی و از نوع نفی متوازی و سپس به روابط بینامتنی لفظی از نوع نفی جزئی تعلق پیدا می کند .
نهجالبلاغه,امام علی(ع),چهل حدیث,امام خمینی(ره),بینا متنیت,توبه و استغفار
https://www.nahjmagz.ir/article_42227.html
https://www.nahjmagz.ir/article_42227_4debe969d077635f49a81eabe41eaac7.pdf
بنیاد بین المللی نهج البلاغه
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه
1735-8051
15
2
2016
01
01
جستاری در روش شیعهپژوهی غرب با تمرکز بر امامت علی علیهالسلام
63
84
FA
مریم
صانع پور
استادیار پژوهشکده غرب شناسی و علم پژوهی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
m.saneapour@gmail.com
مطالعات شیعه شناسانه غرب که در قرن نوزدهم آغاز شد در قرن بیستم با روندی منظم ادامه یافت. این پژوهشها به تناسب رویکردهای استعماری و سوژه محور مدرنیته غربی ابتدا با معیارهای اروپایی مورد بررسی قرار میگرفت واز واقع نمایی کمتری برخوردار بود؛این رویکرد تا سالهای اخیر ادامه داشت؛ روش تاریخنگارانه مونتگمری وات چنین رویکردی دارد. اما در قرن بیست و یکم یعنی دوره پسا استعماری،پدیدار شناسانی مانند هانری کوربن از معیارهای جوامع مورد پژوهش،برای ارزیابی ادیان آن جوامع استفاده کردند و به این ترتیب دین پژوهیها از نتایجی واقعیتر برخوردار شد.کوربن در دین پژوهی پدیدارشناسانه اش، برخلاف وات(که گزارشهای دینی را در تاریخ خطی بررسی میکرد) گزارشهای دینی را در تاریخ دوری بررسی کرد و بر این اساس به نتایجی متضاد با نتایج وات دست یافت.دین پژوهی میرچا الیاده، اما روش «پدیدارشناسی تاریخی» را اتخاذ کرد به گونهای که گزارشهای تاریخ دینی را هم در تاریخ خطی و هم در تاریخ دوری بررسی میکرد و به این ترتیب به نتایجی واقعی تر از روشهای «تاریخ گرایی» و «پدیدارشناسی» دست یافت. در این مقاله با تمرکز بر «امامت علی(ع)» سه روش مزبور یعنی تاریخ گرایی، پدیدارشناسی و پدیدارشناسی تاریخی مورد ارزیابی قرار میگیرد و میزان واقع نمایی هر یک بررسی میشود.
شیعهپژوهی ـ تاریخ گرایی ـ پدیدارشناسی ـ پدیدارشناسی تاریخی ـ امامت
https://www.nahjmagz.ir/article_42228.html
https://www.nahjmagz.ir/article_42228_27029a32fbb99e9788e3dbe2fcf01da2.pdf
بنیاد بین المللی نهج البلاغه
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه
1735-8051
15
2
2016
01
01
تحلیل محتوای مقالات فصلنامه علمی– پژوهشی النهج طی سال های 1394 -1389.
85
104
FA
مریم
قبادی
کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی
صدیقه
محمداسماعیل
استادیار دانشگاه آزاد، واحد تهران شمال
زهره
میرحسینی
استادیار دانشگاه آزاد، واحد تهران شمال
<strong> </strong>هدف از تحقیق حاضر، تحلیل محتوای مقالات موجود در شمارههای 30 تا 45 فصلنامه النهج میباشد.روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتوا است. یافته ها نشان داد که مقالات به نسبت بالایی دارای شباهت موضوعی و محتوایی هستند و بیشترین پوشش موضوعی به موضوع الهیات اختصاص دارد. بیشترین مقالهها دارای ساخت تحلیلی و دارای موضوعبندی علوم انسانی بوده بیشترین استنادهای ابراز شده در مقالههای مورد بررسی(6/71 درصد) به محققان و پژوهشگران علمیاست. مخاطب (6/ درصد 51) مقالات عموم افراد جامعه و مخاطب (9/30 درصد) از مقالات مدیران و مسئولان حکومتی هستند. بیشترین روش تحقیق (6/87 درصد) مقالات روش سندی و هدف (0/60 درصد) مقالات بنیادی بوده و (4/79درصد) نویسندگان مقالات مرد و (6/20 درصد) نویسندگان مقالات زن هستند.بیشترین مرتبه علمینویسندگان در مقالههای مورد بررسی عبارت است از؛ «استاد درصد5/26»، «دانشجوی دکتری درصد4/19» و «استادیار درصد8/18».(5/72 درصد) مقالات بین رشتهای و (درصد8/75 درصد) مقالات دارای منابع ردیف اول هستند از 2635<strong> استناد در مقاله های مورد بررسی</strong> استناد به کتاب، (6/34 درصد) استناد به مقاله، (3/17 درصد) استناد به پایاننامه و (2/0 درصد) استناد به سایت هست.
تحلیل محتوا,مقالات فصلنامه النهج,فصلنامه النهج,نهج البلاغه
https://www.nahjmagz.ir/article_42230.html
https://www.nahjmagz.ir/article_42230_358926d200b1aa9da1052513a5fd2cbc.pdf
بنیاد بین المللی نهج البلاغه
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه
1735-8051
15
2
2016
01
01
نقدی متنی و فرامتنی بر جستاری از ترجمه نهج البلاغه محمد دشتی
105
134
FA
عباس
یارمحمدی
دانش آموخته کارشناسی ارشد، رشته نهج البلاغه،دانشگاه پیام نور
علی باقر
طاهری نیا
استاد دانشگاه تهران
btaheriniya@ut.ac.ir
عبد المطلب
شیرازی
دانشجوی دکتری نهج البلاغه، دانشگاه پیام نور
mhza_11110@yahoo.com
آنچه در ترجمه متون اهمیت فراوان دارد، شناخت تفاوتهای ادبی و بلاغی و فرهنگی میان زبا نها و ادبیات آنها و معیارهای بلاغی و فصاحت و وجود ضرب المثللها و استعارات آن است. وجود دشوار یها در زبان عربی و متون قرآن و روایات، به خصوص نهج البلاغه باعث شده است که کار ترجمه ی آنها بسیار دشوار به نظر رسد. با این حال ترجمه های زیادی از نهج البلاغه از گذشته تا عصر معاصر انجام گرفته است. در این مقاله گزیده هایی از ترجمه نهج البلاغه توسط مترجم معاصر محمد دشتی در روش و ویرایشهای متن و ترجمه آن و تحلیل موضوعات بلاغی و نحوی و همچنین توجه به رویدادهای تاریخی در امر ترجمه و رعایت فن ادبی و.... مورد نقد قرار گرفت. بر اساس این تحقیق انتقادهایی بر این ترجمه مترتب است، که برای دستیابی به معنای درستتر برای اهل تحقیق و پژوهش کافی نخواهد بود. این موارد بیشتر شامل عدم رعایت دقت در فن ترجمه و اضافات تحلیلی و توصیفی و جا افتادگی های متنی و بلاغی است.
نهج البلاغه,ترجمه محمد دشتی,ترجمه,متن,نقد
https://www.nahjmagz.ir/article_43460.html
https://www.nahjmagz.ir/article_43460_e51f5a4ee1ff48a5d63e1778af843f60.pdf
بنیاد بین المللی نهج البلاغه
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه
1735-8051
15
2
2016
01
01
بررسی مبانی علامه طباطبایی پیرامون بهرهگیری از روایات در تفسیر المیزان
135
151
FA
عباس
زارعی
دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی یزد
از روشهای مهم تفسیری برگرفته شده از سیره اهلبیت(ع) روش تفسیرقرآن به قرآن است. این روش مورد توجه علامه طباطبایی قرار گرفت. علامه با در نظر گرفتن اصل مهم عدم افتراق قرآن و اهلبیت(ع)، تفسیر واقعی قرآن مشتمل بر ظاهر و باطن را مختص به معصومین(علیهمالسلام) میداند؛ جستار پیشروی با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی مبانی علامه در بهرهگیری از روایات میپردازد. در دیدگاه مفسر قرآن در برخورد با روایت چند اصل مهم وجود دارد: عدم افتراق قرآن و معصوم؛ اصالت و رجحان دریافت اهل بیت(ع) از قرآن؛ اهّمیّت کلیدی روایات معصومین(علیهمالسلام) در تفسیر قرآن؛ امکان روش تفسیر قرآن به روایت در خلال روش تفسیر قرآن به قرآن؛ اصل تطبیق در روایات تفسیری؛ اصل جبران ضعف سند و قوت دلالت؛ اصل ترجیح ظواهر بر نصوص روایات.
المیزان,تفسیر قرآن به قرآن,روایات,علامه طباطبایی
https://www.nahjmagz.ir/article_42232.html
https://www.nahjmagz.ir/article_42232_a624630c4f7b46c5453ac1211fd07244.pdf