استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه شهیدباهنر کرمان.
چکیده
یکی از مهمترین رموز جاودانگی قرآن، تطبیق و سرایتدادن مفاد آیات بر مصادیق جدید در گذر زمان است؛ از این عمل، تحت عنوان قاعده جری و تطبیق یاد میشود. امیرمؤمنان علیه السلام در خطبهها و نامههای خویش، قاعده یادشده را به کار بسته است؛ اما تاکنون مواردی که آن حضرت در نهجالبلاغه به جری و تطبیق مفاد آیات بر مصادیق جدید در بستر زمان پرداخته، استخراج و تحلیل نشده است؛ بنابراین انجام این فعالیت پژوهشی اهمیت و ضرورت مییابد. در این پژوهش ابتدا انواع جری و تطبیق در روایات بررسی و تحلیل گردیده است. سپس به بررسی و تحلیل موارد جری و تطبیق در نهجالبلاغه پرداخته شده و نوع جری و تطبیق آنها تعیین گردیده است. نتیجه تحقیق آن شد که سه گونه جری و تطبیق در نهجالبلاغه وجود دارد که عبارتند از: مصداق باطنی آیه در گذر زمان، مصداق اطلاق یا عموم آیه در گذر زمان و مصداق اتمّ اطلاق یا عموم آیه در گذر زمان. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی میباشد.