روش‌شناسی استنادهای علامه امینی در اثبات ولایت امام علی در الغدیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه الزهراء

2 استاد دانشگاه الزهراء

3 کارشناس ارشد دانشگاه الزهراء

4 دانشجوی دکتری دانشگاه الزهراء

چکیده

کتاب «الغدیر» با تکیه بر منابع اهل‌سنت در جهت اثبات ولایت امام علی× نگاشته شده است. علامه امینی در اثبات این موضوع به آیات قرآن، احادیث، اشعار و گزارش‌های تاریخی استناد نموده است. آیات اکمال، تبلیغ و عذاب واقع از مهم‌ترین آیات و حدیث غدیر از مهم‌ترین روایات مورد استناد الغدیر است. امینی در باب اشعار به 150 غدیریه استناد کرده است. روش عمومی الغدیر در همه­ این استنادها آن است که افزون بر اثبات واقعه غدیر و انتصاب امام علی× به جانشینی پیامبر اکرم|، به فضایل و مناقب امام× نیز می‌پردازد. تبیین صحت سند و تواتر حدیث غدیر از روش‌های خاص علامه در بحث احادیث است. امینی در ذکر غدیریه‌ها نیز روش خاص خود را دارد. وی در مسیر اثبات ولایت به ذکر شعر شاعران وابسته به گروه و نژاد خاصی بسنده نکرده و به بیان اشعار شاعران عامی و دانشمند و نیز شاعران غیر عرب و غیر مسلمان و حتی مخالف حضرت نیز پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ

الف) کتاب‌ها
ـ قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
ـ ابن‌بابویه (صدوق)، محمد بن علی، 1413 ق، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبرغفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
ـ ابن‌درید، محمد بن حسن، 1988 م، جمهرة اللغة، بیروت، دار العلم للملایین.
ـ ابن‌عساکر، علی بن حسن، 1415 ق، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الفکر.
ـ ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، 1408 ق، البدایة و النهایه، تحقیق علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
ـ ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، 1419 ق، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق محمدحسین شمس‌الدین، بیروت، دار الکتب العلمیة.
ـ اخطب خوارزم، موفق بن احمد، بی‌تا، المناقب، تحقیق مالک محمودی، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
ـ امینی، عبدالحسین، 1366، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چ 2.
ـ امینی نجفی، محمد، 1370، سیری در الغدیر، قم، نشر مؤلف.
ـ ثعلبی نیشابوری، احمد بن ابراهیم، 1422 ق، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث الاسلامی.
ـ جرفادقانی، م، 1364، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، قم، معارف اسلامی.
ـ حسکانی، عبیدالله بن احمد، 1411 ق، شواهد التنزیل لقواعد التفصیل، تحقیق محمدباقر محمودی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ـ خطیب بغدادی، احمد بن علی، بی‌تا، تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه.
ـ خطیب شربینی، محمد بن احمد، بی‌تا، سراج المنیر، بیروت، دار الکتب العلمیة.
ـ رازی، فخرالدین محمد بن عمر، 1420 ق، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چ3.
ـ‌ سیوطی، جلال‌الدین، 1404 ق، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی.
ـ شاکری، حسین، 1417 ق، ربع قرن مع العلامة الأمینی، قم، نشر مؤلف.
ـ شهیدی، جعفر و محمدرضا حکیمی، 1352، یادنامه علامه امینی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
ـ صبحی صالح، 1363، علوم الحدیث و مصطلحه، قم، دار الکتاب الاسلامی، چ 5.
ـ طبری، محمد بن جریر، 1412 ق، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه.
ـ فرات کوفی، ابوالقاسم فرات بن ابراهیم، 1410 ق، تفسیر فرات الکوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ـ قرطبی، محمد بن احمد، 1364، الجامع لأحکام القرآن، تهران، ناصرخسرو.
ـ مصاحبه با محمدهادی امینی و حجةالإسلام آخوندی، 1367، یادنامه علامه امینی، ضمیمه روزنامه رسالت، یکشنبه 12 تیر.
ـ واحدی، علی بن احمد، 1411 ق، اسباب نزول القرآن، بیروت، دار الکتب العلمیه.
ب) مقاله‌ها
ـ زینلی، غلامحسین، 1376، «ویژگی‌های الغدیر»، فرهنگ کوثر، شماره 2.
ـ غروی نایینی، نهله و آتنا بهادری، 1390، «روش‌شناسی نقد علامه امینی بر احادیث موضوعه»، پژوهش‌های قرآن و حدیث، ص 46 ـ 29، تهران، دانشگاه تهران.
ـ فلاح رزاق، جاسم، 1392، «شیوه‌های بررسی حدیث در نظر علامه امینی»، سفینه، ترجمه صالحه سکوت، شماره 38، ص 68 ـ 47، تهران، نبأ مبین.
ـ مؤدب، سیدرضا و هادی رزاقی، 1391، «واکاوی شان نزول آیه سائل سائل بعذاب واقع در تفاسیر اهل‌سنت»، مطالعات تفسیری، شماره 11، ص 68 ـ 55، قم، دانشگاه معارف اسلامی.