کشف قواعد مدیریتی از کلام علوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

رهنمودهای علوی در عرصه مدیریت می‌تواند راهگشای مدیران دیروز، امروز و فردا باشد. البته این رهنمودها گاه در قالب یک سلسله قضایا یا قواعد کلی ارائه شده است که با توجه به آن، این پرسش مطرح است که روش‌شناسی یا شیوه کشف این قواعد چگونه است و با اصول موجود در مدیریت چگونه پیوند می‌خورد؟ بدین منظور باید به سراغ دلالت‌های روشن متن رفت که مبتنی بر اصول لفظی و اصول عقلایی است و از دانش مدیریت فقط برای تأیید بیشتر و ایضاح فزون‌تر قاعده یاری جست. با این روش، می‌توان به عبارت‌هایی دست یافت که به‌عنوان قاعده مدیریتی نمایان می‌شوند. البته باید در این راستا مراقب آسیب‌های روش‌شناسی از قبیل التقاط، استقرای ناقص، برخورد گزینشی از کلام امام و مشکلات پژوهش‌های میان‌رشته‌ای بود. قاعده‌ای که در این مقاله ارائه شده است، قاعده پرهیز از پراکنده‌کاری در عرصه مدیریت است که از جمله «مَنْ أَوْمَأَ إِلَى مُتَفَاوِتٍ خَذَلَتْهُ الْحِیَلُ» برگرفته شده است.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ

ـ قرآن مجید، ترجمه محمد مهدی فولادوند، تهران، دار القرآن الکریم، 1415 ق.
ـ نهج‌البلاغه، گردآوری سید رضی، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ سوم، 1378.
ـ ابراهیمی دینانی، غلامحسین، پرسش از هستی یا هستی پرسش، تهران، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، 1395.
ـ ابن أبی الحدید عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی، 1337 ق.
ـ ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث، تحقیق طاهراحمد زاوی و محمودحمد طناحی، قم، اسماعیلیان، 1364 ق.
ـ ابن درید، ابوبکر محمد بن حسن، جمهرة اللغة، بیروت، دار العلم للملایین،‌ 1987 م.
ـ ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، بیروت، دار الفکر، 1408 ق.
ـ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر،‌ 1414 ق.
ـ احسائی، محمد بن علی بن ابی جمهور، عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه، قم، دار سید الشهداء، 1405 ق.
ـ الوانی، مهدی، 1391ش، مدیریت عمومی، تهران، نشر نی، چاپ 31، 1386.
ـ انصاری، محمدعلی، مشکاة (تفسیر قرآن کریم)، مشهد، بیان هدایت نور، 1391.
ـ  فروغ حکمت، مشهد، بیان هدایت نور، 1388.
ـ بلیکی، نورمن، پارادایم‌های تحقیق در علوم انسانی، ترجمه: سید رضا حسینی و همکاران، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1393.
ـ پورعزت، علی اصغر، مدیریت ما، تهران، بنیاد نهج‌البلاغه، 1393 ش.
ـ تریسی، برایان، اراده و موفقیت؛ رهبری در عرصه بازار و تجارت، ترجمه فرزانه رئوف، آذربایجان، چاپ چهارم، 1393.
ـ جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم، اسراء، 1381.
ـ جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، بیروت، دار العلم للملایین، 1407 ق.
ـ حرّانی، حسن بن علی بن شعبه، تحف العقول، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1404 ق.
ـ حرّ عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، آل البیت لاحیاء التراث، 1409 ق.
ـ حسینی خطیب، سید عبد الزهراء، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، بیروت، دار الزهراء، 1376.
ـ حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، قم، آل البیت لإحیاء التراث، 1413 ق.
ـ خسروپناه، عبدالحسین، روش‌شناسی علوم اجتماعی، تهران، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، 1394.
ـ خوانساری، محمد، منطق صوری، تهران، آگاه، چاپ سی و هفتم، 1387.
ـ خوئی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تهران، مکتبة الإسلامیه، 1358.
ـ دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، 1339.
ـ دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب الی الصواب، قم، الشریف الرضی، 1412 ق.
ـ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق و بیروت، دار العلم و دار الشامیه، 1412 ق.
ـ رحمان سرشت، حسن، تئوری‌های سازمان و مدیریت: از تجدد گرایی تا پسا تجدد گرایی، تهران، دوران، 1386.
ـ رضائیان، علی، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت، 1390.
ـ سرخسی، علی بن ناصر، أعلام نهج البلاغة، تهران، عطارد، 1373.
ـ طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر المیزان، تهران، دفتر انتشارات اسلامی، 1387.
ـ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان لعلوم القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1372.
ـ طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه، 1412 ق.
ـ عسکری، ابوهلال، الفروق اللغویة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1412 ق.
ـ فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، هجرت، 1410 ق.
ـ فریور، میرعمادالدین، معجزه هدف گذاری در کامیابی، تهران، فریور، 1386.
ـ فنائی، ابوالقاسم، «مبانی اجتهاد (تأثیر معرفت بشری در معرفت دینی)»، مجله نقد و نظر، ش3 و 4، تابستان و پاییز 1374.
ـ فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، دار الهجره، 1414 ق.
ـ قشیری، عبدالکریم بن هوازن، لطائف الاشارات، مصر، الهیئة المصریة العامه للکتاب، 1981 م.
ـ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
ـ کارگروه بنیادین رشته مدیریت، نجما (نقشه جامع مدیریت اسلامی)، بی‌جا، بی‌نا، ویرایش چهارم، 1395.
ـ ملکیان، مصطفی، بی‌تا الف، رویکرد وجودی (اگزیستانسیالیستی) به نهج‌البلاغه، تهران، بی‌نا.
ـ  بی‌تا ب، مبانی معرفت‌شناسی و روش‌شناسی در علوم انسانی، تهران، بی‌نا.
ـ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 2، قم، دار الکتب الاسلامیه، 1387.
ـ میرکمالی، محمد، فلسفه مدیریت، تهران، یسطرون، 1392.