نقد سکولاریسم بر اساس مکتب علوی(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه کاشان

2 استادیار دانشگاه کاشان.

چکیده

با نگاهی گذرا به تاریخ زندگانی پیامبران الهی و با استناد به کلام وحی و سخنان اولیای دین از جمله امیرمؤمنان× به‌راحتی شمول رسالت انبیا در دو قلمرو دنیوی و اخروی قابل اثبات است. مقاله حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که چرا دامنه رسالت دین محدود شده و با حذف بخش اعظم محتوایش، کارایی‌اش ستانده شده است؟! فرضیه تحقیق آن است که دین اسلام با ارائه طرح و برنامه برای زندگی و معرفی مدل رهبری پیامبر|، امامان معصوم^ و فقیهان واجد شرایط در روزگار غیبت، نافی سکولاریسم است، اما در دوران معاصر افرادی با سر دادن شعار سکولاریسم به‌دنبال بی‌اهمیت جلوه دادن دین و محدود‌سازی نقش آن در زندگی‌‌اند. در این نوشتار ادعا و اثبات می‌شود که سکولاریسم در مکتب علوی× مردود و محکوم به فنا است و مبانی اصلی سکولاریسم به‌دلیل کلی‌نگری و توصیفی بودن خطاپذیرند. ازاین‌رو پاسخ‌گوی مناسبی برای نیازهای ضروری بشر نیست. پس نیاز آدمی به دین و تعالیم وحیانی، ابدی خواهد بود؛ زیرا نیازهای وی برای رشد، قرب به خدا و استیفای حقوقش از راه مکاتب بشری و الحادی و یا به کمک دانش محدود آدمی ممکن نیست و تنها اسلام به‌عنوان دین برآمده از دانش نامحدود الهی پاسخ‌گوی نیازهای یادشده است.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ

ـ قرآن کریم.
ـ نهج‌البلاغه، گردآوری سید رضی، ترجمه محمد دشتی، مشهد، سنبله، 1386.
ـ آربلاستر، آنتونی، ظهور و سقوط لیبرالیسم غرب، ترجمه عباس مخبر، تهران، نشر مرکز، 1368، چ 2.
ـ تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، تحقیق مصطفی درایتی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1366.
ـ ایزوتسو، توشیهیکو، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1361.
ـ باربور، ایان، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1362.
ـ بریجانیان، ماری، فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی، ویراسته بهاءالدین خرمشاهی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1371.
ـ جعفری، محمدتقی، ایده‌آل زندگی و زندگی ایده‌آل، تهران، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، چ 7، 1386.
ـ  سکولاریسم یا حذف دین از زندگی دنیوی، تلخیص محمدرضا جوادی، تهران، دفتر نشر فرهنگ، چ 2، 1378.
ـ  فلسفه دین، تهران، مؤسسه فرهنگی اندیشه، 1375.
ـ جعفریان، رسول، انجیل نادر شاهی(متی، مرقس، لوقا، یوحنا)، ترجمه میرزا مهدی خان استرآبادی، تهران، نشر علم، 1388.
ـ جوادی آملی، عبدالله، نسبت دین و دنیا، تحقیق علیرضا روغنی، قم، اسراء، چ 5، 1387.
ـ دلشاد تهرانی، مصطفی، تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه، قم، دفتر نشر معارف، چ 12، 1393.
ـ دورانت، ویلیام جیمز، تاریخ تمدن، ترجمه ابوطالب صارمی، ج 5، تهران، اقبال، چ 2، 1353.
ـ  تاریخ تمدن، ترجمه فریدون بدره‌ای، ج 6، تهران، اقبال، چ 2، 1354.
ـ رشاد، علی‌اکبر، دموکراسی قدسی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1379.
ـ ریچاردز، گلین، رویکردهای مختلف به پلورالیزم دینی، ترجمه رضا گندمی نصرآبادی و احمدرضا مفتاح، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چ 2، 1383.
ـ‌ سارتر، ژان پل، اصول فلسفه اگزیستانسیالیسم، ترجمه پزشکپور، بی‌جا، انتشارات شهریار، بی‌تا.
ـ شاپیرو، جان سالوین، لیبرالیسم معنا و تاریخ آن، ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی، تهران، نشر مرکز، 1380.
ـ طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، قم، دار الثقافه، 1414 ق.
ـ کاپلستون، فردریک چارلز، تاریخ فلسفه، ترجمه داریوش آشوری، ج 7، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چ 5، 1388.
ـ گارودی، روژه، در شناخت اندیشه هگل، ترجمه باقر پرهام، تهران، آگاه، 1362.
ـ گلشنی، مهدی، از علم سکولار تا علم دینی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1377.
ـ مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهارعلیهم‌السلام ، ج 9 و 35، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چ 2، 1403 ق.
ـ مطهری، مرتضی، وحی و نبوت، تهران، صدرا، چ 9، 1375.
ـ میشل، توماس، کلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1377.
ـ میلر، ویلیام مک الوی، تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم و ایران، ترجمه علی نخستین، تهران، اساطیر، 1382.
ـ هابرماس، یورگن، دگرگونی ساختاری حوزه عمومی (کاوشی در باب جامعه بورژوایی)، ترجمه جمال محمدی، تهران، نشر افکار، چ 3، 1388.
ـ هیک، جان، فلسفه دین، ترجمه بهرام راد، تهران، الهدی، 1372.
ـ  مباحث پلورالیسم دینی، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، تبیان، 1378.
ـ ویلم، ژان پل، جامعه‌شناسی ادیان، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، تبیان، 1377.
ـ الیاده، میرچا، دین‌پژوهی، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، ج 1، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1375، چ 2.